Pogled u bolje sutra

Razvojni potencijali opštine Paraćin

Ono što predstavnike vlasti u Paraćinu razlikuje od drugih, jeste činjenica da osluškuju potrebe svoje zajednice i razmatraju predloge i zahteve meštana, kako bi bili servis građana, a ne vlast na lokalu

Vest da je Paraćin dobio novu fabriku kablova i kablovskih snopova, „Rimaster elektrosistem AB“ iz Švedske, nije smo najznačajnija informacija za ovu opštinu, već i veoma važan razvojni industrijski projekat celog regiona. Tome u prilog govori činjenica da će ova fabrika, u dve naredne faze, otvoriti prvo 350, a potom i do hiljadu novih radnih mesta, što i jeste prioritet privrednog razvoja paraćina.
„Ukoliko "Rimaster" ostvari svoje planove o zapošljavanju do 1.000 radnika, uz investicije 65 malih i srednjih preduzeća opštine koje se realizuju i koja planiraju zapošljavanje 286 novih radnika, "očekuju nas bolji dani", kaže Saša Paunović, predsednik opštine Paraćin.
Fabrika kablova, međutim, nije jedini mogući motor razvoja. Ova pomoravska opština je upravo u 2018. godini postigla do sada rekordan broj i rekordan iznos potpisanih ugovora sa republikom i međunarodnim organizacijama za finansiranje projekata: sistem odbrane od poplava iz sredstava EU i JP "Srbijavode" u iznosu od od 3,9 milona evra, unapređenje vodosnabdevanja, 3,4 miliona evra sa Nemačkom razvojnom bankom, izgradnja objekata za izbeglice 466.000 evra, rekonstrukcija Gradske apoteke 11 miliona dinara i brojni drugi projekti u oblasti obrazovanja, socijalne zaštite, poljoprivrede, turizma, kulture i izgradnje infrastrukture, u iznosu od 70 milona dinara. Pored toga, iako je danas najveći privredni problem, i kamen oko vrata opštini, „Staklara“ bi u budućnosti, ako se reši pitanje stečaja fabrike, mogla da ima dobru perspektivu.
Ovo su samo neki od razloga što meštani Paraćina već 14 godina daju podršku Saši Paunoviću, da ostane na čelu opštine. O rezultatima opštine u prethodnom periodu govore i činjenice da je dobila nagradu organizacije Centar za istraživanje, transparentnost i odgovornost “Dosledno”, takođe da je JP "Direkcija za izgradnju" 2012. godine proglašeno za najbolje preduzeće u Srbiji u oblasti javnih nabavki (po mišljenju državne uprave za javne nabavke), potom za najbolju u kontroli Državne revizorske institucije 2014. godine, te da je 2016. godine ova opština proglašena za najtransparentniju opštinu, za najbolju u oblasti javnosti u radu i primeni Zakona o dostupnosti informacija od javnog značaja (u konkurenciji svih državnih institucija).
Predsednik opštine smatra da je ključni razlog dugogodišnje podrške koju njegov tim dobija od građana - ispunjavanje datih obećanja. Ono što ove predstavnike vlasti razlikuje od drugih, jeste činjenica da osluškuju potrebe svoje zajednice i razmatraju predloge i zahteve meštana, kako bi bili servis građana, a ne vlast na lokalu. Pre svakih izbora, štampa se četvorogodišnji program rada, koji daju na uvid građanima. Takođe, svake godine opština organizuje zborove građana u svakoj mesnoj zajednici, na kojima se podnose izveštaji kako onoga što je urađeno, tako i planovi za buduće korake razvoja.
Upravo na zahteve građana, koji su izrazili svoje potrebe, izgrađena je osnovna infrastruktura u gradu i selima, izgrađene ili sređene škole, smanjena opštinska uprava, a time umanjeni troškovi administracije i povećani budžet za investicije
Po istom principu, urađeni su planovi budućeg razvoja opštine paraćin: usvojeni su i javno objavljeni trogodišnji programi izgradnje infrastrukutre, koji podrazumevaju nastavak izgradnje javnih objekata u gradu i seoskim mesnim zajednicama, završetak novog objekta Kulturnog centra, uređenje centra grada, nastavak izgradnje infrastrukture u industrijskoj zoni...


.

INTERVJU: Saša Paunović, predsednik opštine Paraćin

Beograd, 24.11.2017.


NA RASKRSNICI JOŠ BRŽEG RAZVOJA


Paraćin je raskrsnica Evrope. Ne samo mesto susretanja najvažnijih puteva u našoj zemlji, već i razvojni potencijal Pomoravlja, kad je reč o privrednim, poljoprivrednim i turističkim kapacitetima. Ovako, u razgovoru za Medija centar, o opštini na čijem je čelu, govori Saša Paunović.

Opština raspolaže izuzetnim grinfild i braunfild lokacijama, potpuno opremljenim svom neophodnom infrastrukturom... Je li to ono što Paraćin čini važnim mestom za investitore?

Nalazi se na koridoru 10, na autoputu i železničkoj pruzi Beograd - Niš i na raskrsnici puteva između zapada i istoka Srbije. Paraćin, međutim, nema samo dobre saobraćajne veze, već i dobre infrastrukturne uslove za otpočinjanje proizvodnje. Ima industrijsku zonu u opštinskom vlasništvu, opremljenu svom potrebnom infrastrukturom. Napravili smo sistem u kom svaki investitor može da brzo i lako kupi parcelu i započne proizvodnju. Sve je planski pokriveno, a građevinske dozvole se dobijaju odmah.
Dakle, ako neko želi da započne poslovanje u ovom delu Srbije, onda je Paraćin dobra lokacija i dobar izbor.

Nudite i lokalne podsticaje i olakšice investitorima. Koje?

U skladu sa propisima, investitorima koji ispune zakonske uslove, možemo ponuditi čak i besplatno zemljište u industrijskoj zoni, ali i neke druge pogodnosti, u skladu sa uredbama koje važe za čitavu teritoriju Srbije. Takođe, iako imamo izgrađenu svu potrebnu infrastrukturu, rado izlazimo u susret i posebnim zahtevima investitora, te možemo da izgradimo i druge neophodne kapacitete. Opština pruža ruku saradnje i u logistici, a naši stručnjaci su velika podrška onima koji žele da započnu poslovanje u Paraćinu.
Moram da kažem da u našoj industrijskoj zoni radi i značajan broj privrednika iz regiona, dakle ne samo iz Paraćina, koji su iskoristili tu mogućnost brzog započinjenja proizvodnje, koju imamo zbog efikasnoe administracije.

Svojevremeno je „Paraćinka Paraćin“ bila simbol grada. Šta su danas glavne proizvodne grane u opštini?

Glavni proizvodi su cement, staklo i slatkiši. Cement je proizvod koji ne možete posebno brendirati i nije interesantan širem tržištu, osim onima kojima je potrebna izgradnja. Staklara je u problemima, ali kad budemo imali konačno rešenje, verovatno će Paraćin postati poznat po tom brendu, ponovo. A kad je reč o slatkišima, u Paraćinu postoji nekoliko fabrika koje se bave ovom vrstom proizvodnje. Paraćinka i dalje postoji, ona je sad u privatnom vlasništvu, a tu je i jedan pogon fabrike Pionira, kao i kompanija Čokolend, koja je nekada davno nastala kao ćerka firma Paraćinke Paraćin. Sada je to jedna posebna kompanija koje se brzo razvija. Trenutno gradi proizvodne hale površine od pet hiljada kvadratnih metara, što je dosta velika proizvodna površina za opštinu kakva je Paraćin, a planira i proizvodnju novih brendova, novih proizvoda. U tom smislu, očekujemo da ljudi u narednom periodu Paraćin prepoznaju kao grad slatkiša. I ne samo to. Paraćin će sve više biti poznat i po mesnim prerađevinama i proizvodimo od mesa. To je nova industrija, koja se desetak godina razvija u Paraćinu. Imamo više privatnih kompanija koje koriste mogućnost jeftinih sirovina iz okoline Paraćina, jer je ovaj kraj poznat po poljoprivredi. Preduzetnici koji se bave ovakvom proizvodnjom su sve više prisutni na našem tržištu, grade se novi pogoni, te smo prošle godine dobili jedan takav od 1.300 kvadrata, u industrijskoj zoni. Kompanija Magnum, koja je počela kao mala proizvodnja, se brzo širi posljednjih godina i očekujemo da će to biti jedan od brendova po kojima će Paraćin biti poznat.
Naravno, ipak je tu sve na preduzetnicima i njihovoj sposobnosti da se izbore na tržištu Srbije, pa i regiona, ali opština če im u svemu u čemu može pružiti podršku.

Opština ima dosta šuma i obradivog zemljišta... Da li je i u tome vidite potencijal za razvoj?

Poljoprivredno zemljište u našoj opštini uglavnom je u privatnim rukama. Ima nešto malo državnog zemljišta i ono se daje u zakup poljoprivrednicima. Imamo interesovanje za višegodišnje zasade, pogodne za preradu voća, što je novina za naš kraj. Imamo i zasade vinove loze, više od 100 hektara, za koje su višegodišnje zakupe uzele kompanije koje se bavi proizvodnjom vina. Tako da Paraćin ponovo postaje i vinogradarski kraj, kakav smo bili nekada, u prošlosti. Kad je reč o poljoprivrednoj proizvodnji, uglavnom je prisutna proizvodnja povrća, a ima „malih“ poljoprivrednika sa proizvodnjom povrća vrednom i više stotina hiljada evra na godišnjem nivou. Imamo ozbiljne kompanije u toj oblasti to su ljudi koji su pravi stručnjaci, pravi proizvođači, koji već imaju tržište ne sam u Srbiji, reć i van granica naše zemlje. Opština pokušava da im pruži podršku kroz izradu planova i komasacija je trenutno u toku na hiljadu i nešto hektara poljoprivrednog zemljišta u dolini rekla Morave.

Paraćin ima i turističke potencijale. Planirate postupak javno-privarnog partnerstva za lokacije kao što je Grza...

Kad je reč o turizmu tu su poznata turistička mesta Grza i Sisevac. Nekada je Grza bila čuveno dečije odmaralište, gde su dolazili klinci iz cele Srbije. Očekujemo da ćemo kroz postupak javno-privatnog partnerstva ponovo aktivirati to odmaralište, a u mestu već postoje hoteli koji rade i koji su poznati i van granica naše opštine.
Problem sa ova naša dva turističke mesta je što je deo infrastrukture u državnim rukama, a izgradnja samih putnih pravaca kroz naseljena mesta jeste državni posao. To nisu lokalni putevi i mi to pokušavamo da rešimo tako što ćemo izgraditi dodatne lokalne puteve.

Pomaže li vam država u razvoju turističkih kapaciteta?

Država nam je pružila pomoć za brendiranje i opremanje zone izvorišta Grze ... Ali, to su više simbolične akcije države, koja daje podršku nekim našim projektima, a ne resurs koji ima stvarnu vrednost. Ali ono što bi moglo da ima vrednost jeste činjenica da sa susednim opštinama pokušavamo da stvorimo neku vrstu turističke regije. To radimo uz pomoći Regionalne agencije za ekonomski razvoj Šumadije i Pomoravlja. Zapravo, želja nam je da damo jednu turističku ponudu ne samo Paraćina, već i Ćuprije, Despotovca, Svilajnca, Jagodine, tako da čitavo Pomoravlje i deo Kučajskih planina budu jedna vrsta regije koja će biti prepoznatljiva kao dobro mesto za odmor, ali i posetu kulturno-istrorijskih lokaliteta.

Regija ima bogatu istoriju, stare manastire i druge turističke potencijale. Šta, u tom smislu, nudi Paraćin turistima?

Paraćin jeste lep i sređen grad. Ima staru crkvu u centru, lepo je videti naše bulevare, zelene površine i parkove... Sam centar grada je zaista lep, posebno tokom leta, kad imamo puno manifestacija: koncerte, priredbe, sportsko leto, kulturno leto, muzičko leto... Volimo da kažemo da naš centar grada tokom leta pomalo liči i na primorska mesta, sa letnjim baštama, šetalištima, a ono što želimo da uradimo u narednom periodu je uređenje brda iznad samog Paraćina. Karađorđevo brdo ima zanimljivu legendu, iz Prvog srpskog ustanka, koja kaže da je Steva pisar, navodno, pod uticajem vina ispalio topovsko đule i pogodio turskog pašu u Paraćinu, zbog čega je dobijena bitka za taj deo Pomoravlja. Ovog trenutka se bavimo uređenjem tog prostora, ali radimo i jedan projekat uređenja velikog jezera, koji želimo da realizujemo sa JVP „Srbijavode“. Biće to mesto rekreacije, sporta, kao i kupalište tokom leta, ako sve bude po planu. U okviru toga možda će biti izgrađena i kuća vina Steve pisara, kao i lovački dom, parkovi, te prostor koji će biti interesantan za prikazivanje naše istorije i bitke koje se ovde dogodila.

Zanimljivo je da se na teritoriji opštine nalazi i najveće neolitsko naselje u ovom delu Balkana...

Da, i već se gradi centar za istraživanje neolita Balkana. To je lokacija koja koja se u radnim planovima Arheološkog instituta zove „Neolitski megalopolis“. To naselje se prostiralo na 60 hektara, što je za ono doba, doba neolita, i za te prilike i veličine drugih naselja, bilo zapravo komparativno današnjoj veličini Njujorka. Naš cilj je da napravimo jedno mjesto koje će biti lokacija za ekskurzije, ali i za dolazak istraživača iz cele Evrope, pa i sveta, jer takva lokacija se može istraživati decenijama i da ne bude istražena u potpunosti. Biće to prilika da se zaista vide neolitske kuće na mestima gde su srušene pre više od 6.000 godina. Artefakti koji se tamo mogu pronaći su zaista impresivni. Kad, za nekoliko godina, otvorimo za javnost, biće to nešto po čemu će, takođe, Paraćin biti prepoznat.


.

Mala i srednja preduzeća kao ključ privrednog razvoja opštine Paraćin

Beograd. 1. novembar 2017.

U prethodnoj godini mala i srednja preduzeća na teritoriji opštine Paraćin zaposlila su 320 novih radnika, dok je ukupan broj novozaposlenih, u ovom sektoru, u prethodnih sedmanest godina oko 2.700 - rezultati su istraživanja o efektima zapošljavanja koje je sprovelo udruženja preduzetnika iz Paraćina uz podršku Opštine Paraćin i Regionalne agencije za razvoj Šumadije i Pomoravlja, a koje je danas u beogradskom Medija centru prezentovao predsednik opštine Saša Paunović.

Prema podacima iz avgusta ove godine, u opštini Paraćin trenutno živi sedam hiljadadevetsta nezaposlenih. Većinu njih čine bivši radnici staklare, štofare i cementare, nekadašnjih giganata koji nisu uspeli da se snađu tokom tranzicionog perioda, a koja su, svojevremeno, zbirno zapošljavali više od devet hiljada ljudi.
Krah ove tri firme, prema oceni predsednika opštine Saše Paunovića, glavni je uzrok velikog broja nezaposlenih u Paraćinu.
“Paraćin, prema popisu iz 2011. godine ima pedesetčetiri hiljade stanovnika, stoga je jasno da kad u nekoliko godina dobijete toliki broj nezaposlenih, to predstavlja dramatičan udar.”
Govoreći o efektima stranih investicija, Paunović je naveo podatak da je opština Paraćin, prema zvaničnim statistikama od 2000-2012.godine, na šesnaestom mestu u Srbiji po iznosu stranih investicija po glavi stanovnika. Tako visoko mesto, međutim, nije umanjilo broj nezaposlenih u Paraćinu, jer su te strane investicije uglavnom stizale u postojeće kompanije.
“Nisu strane investicije nešto što je obavezno uspešno i nešto što donosi novo zapošljavanje. U našem primeru to je bio uzrok smanjenog broja zaposlenih u Paraćinu, odnosno zamene rada novim tehnologijama”, ističe Paunović, iznoseći i podatak da je u Paraćinu hiljadudvesta manje ljudi bez posla u odnosu na 2013. godinu, kad je dostignut maksimum nezaposlenosti. Kao najzaslužnije za taj pozitivan trend označio je sektor malih i srednjih preduzeća.
“U poslednje četiri godine od kad pada nezaposlenost, a raste zaposlenost u našoj opštini, izdate su pedesetdve građevinske dozvole, za ukupno tridesettri hiljade kvadrata poslovnog i proizvodnog prostora. Prema podaci Republičkog zavoda za statistiku, šest sotina je zaposlenih više, u odnosu na ranije stanje.”
On je naveo da nije dobro što mala i srednja preduzeća ne dobijaju subvencije kao što ih dobijaju strani investitori, iako zapošljavaju ljude, a novac zadržavaju u Srbiji, za razliku od stranih ulagača.
“Smatramo da bi trebalo razmotriti da se politika podsticanja, ako se već opredeljujemo za nju, usmeri i na one koji investiraju, a kojima se ne pomaže u dovoljnoj meri. Smatramo da velike strane investicije ne znače nužno novo zapošljavanje, one ne moraju uvek da budu bolje od investicija malih i srednjih preduzeća u efektu zapošljavanja”, rekao je Paunović i zaključio da je pogrešno promovisati samo strane investicije, a zanemarivati lokalne i regionalne, manje firme, jer su one nosioci zapošljavanja.

Medija centar, V. M.

.

ISTORIJSKE ČINjENICE I DRUŠTVENE OKOLNOSTI

Opština Paraćin se nalazi u srcu Srbije, 156 kilometara od Beograda, uz samu važnu saobraćajnicu Evrope, Koridor 10. Deo je regiona Šumadije i Pomoravlja - pripada Pomoravskom okrugu. Grad Paraćin se nalazi 3,5 km od desne obale Morave, na trasi reke Crnice koja protiče kroz centar grada.
Od ukupne površine obradivo zemljište zahvata 33.511 hektara (oko 64%) a pod šumom se nalazi 16.854 hektara (oko 36%). Prosečna zemljišna površina po jednom domaćinstvu iznosi 4 hektara. Ovo područje je i u prošlom veku bilo verovatno najgušće naseljeno u Srbiji. Tome je doprineo i Carigradski drum koji je ovuda prolazio i predstavljao najvažniju saobraćajnicu toga vremena.
Paraćin je raskrsnica Evrope. Leži na 156. kilometru međunarodnog auto-puta E-75 ka Nišu i Bliskom istoku, na početku međunarodnog puta E-761 za Zaječar i Bugarsku, na priključku za saobračajnicu E-760 ka Kruševcu, za Crnu Goru i Hrvatsku. Udaljenost Paraćina od Niša je 80 km a od Jadranskog mora 500 km. Paraćin se nalazi u u centru Srbije, na raskršću nekoliko važnih puteva, prema severu je pravac za Beograd i dalje za Mađarsku, prema istoku je put za Zajačar i dalje prema Bliskom istoku, na jugu je put prema Nišu i dalje prema Grčkoj, a na zapadu je prema Kraljevu i dalje prema Bosni i Crnoj Gori. Kroz grad protiče reka Crnica koja je nekada bila dosta velika i na toj reci je čovek po imenu Parakin čamcem prevozio ljude, pa su kasnije, posle Rimljana, grad nazvali Parakin a tokom vremena to ime je preslo u Paraćin. Kroz grad prolazi i međunarodna železnička pruga koja je sagrađena još oko 1880. godine. Od grada do Zajačara je postojala i pruga uskog koloseka po kojoj je išao nekada popularni voz Ćira.
Opština Paraćin zahvata deo bogatog i plodnog Srednjeg Pomoravlja, teritorija opštine Paraćin se spušta od Kučajskih planina na istoku prema Velikoj Moravi na zapadu ispresecana tokovima reka Crnice i Grze.
Paraćin je i industrijski centar sa dugogodišnjom tradicijom proizvonjne stakla, cementa, štofova i konditorskih štofova. Opština Paraćin obuhvata grad i 33 naselja na površini od 541,7 kilometara kvaratnih.
Danas, opština ima veliki potencijal za greenfield i brownfield investicije sa industrijskim zonama i sa kompletnom infrastrukturom. Područje opštine Paraćin predstavlja turističku zonu od velikog značaja za Pomoravlje.
Zahvaljujući prirodnim karakteristikama i postojanju velikih prirodnih, ali i kapaciteta koji su se u ovoj opštini razvijali, Paraćin ima potencijal za još veći i bolji razvoj.
Paraćin je jedna od opština koje svoje potencijale pretvara u razvojne mogućnosti: Činjenice govore da se Paraćin, i danas, razvija bolje i uspešnije od većeg dela Srbije, a posebno je važno istaći da su razvojni potencijali još neuporedivo veći. To se, međutim, nedovoljno vidi u beogradskim i drugim medijima sa nacionalnom pokrivenošću, niti je dostupno potencijalnim investitorima. Ne samo što se u njegovoj opštini nalaze značajne turističke destinacije Pomoravlja i ozbiljni privredni kapaciteti, već i zbog činjenice da podstiče i unapređuje razvoj Srbije, Paraćin je defakto, kao raskrsnica Evrope, i karta za budućnost razvoja Srbije. Upravo je to razlog za realizaciju ovog projekta: da zainteresuje i privuče investitore, da građani Beograda i Srbije upoznaju i prepoznaju potencijale ove opštine, te da im ukaže na mogućnost da se i sami uključe u njen dalji razvoj.

.

TEME OD ZNAČAJA ZA PARAĆIN

INVESTICIJE (PRIVREDA I POLjOPRIVREDA)
Viševekovna tradicija i kultura, kao i pozicija privrednog centra u Srbiji i potencijali za industrijski razvoj, garancija su iskustava i spremnosti za dobrodošlicu investitorima.
Prednost Paraćina je odličan geografski položaj. Nalazi se u neposrednoj blizini glavnih i na trasi je budućih evropskih puteva, a neposredna blizina velikih gradova, granica i činjenica da leži na rekama, zajedno sa odgovarajućim lokacijama i velikim potencijalom za dalji razvoj turizma, preduslov su za uspešnu saradnju koju ova opština nudi investitorima.
Paraćin je mesto značajnih potencijala, kad je reč o industrijskoj proizvodnji. Dobrom „privrednom imidžu“ opštine doprineli bi strani investitori, ali i domaći privrednici.
Opština Paraćin ima veoma povoljan geostrateški položaj i povezana je kako regionalnim, tako i magistralnim putevima sa ostalim delom zemlje.
Paraćin je geografski otvoren ka tržištima Bugarske, Makedonije, Bosne i Hercegovine, Crne Gore i Rumunije (36,6 mil. potrošača).
Lokalni podsticaji i olakšice za investitore i postojeću privredu, koje opština daje su sledeći: investitori koji žele da grade stambeni objekat pojedinačno, industrijski objekat, objekte za poslovanje ili usluge, imaju smanjenu cenu, sniženu za 30% u slučaju da plate celi iznos, osim onih u ekstra zoni; fizičkim licima - investitorima, preduzetnicima i pravnim licima koji grade objekte prema njihovoj nameni dozvoljeno da plati iznos podeljen u 24 jednake mesečne rate, osim za one koji su izgradili u ekstra zoni; novoosnovana preduzeća i preduzetnici koji su registrovani na teritoriji opštine Paraćin, oslobađaju se plaćanja lokalne komunalne takse za isticanje firme u prvoj godini poslovanja, osim za one koji su u ekstra zoni.
Opština Paraćin raspolaže izuzetnim grinfild i braunfild lokacijama, potpuno opremljenim svom meophodnom infrastrukturom.
Važno je istaći i da lokalna samouprava ima veoma važnu ulogu u privrednom razvoju, što posebno dolazi do izražaja u kreiranju mikro uslove za pospešivanje razvoja biznisa i za privlačenje novih investicija. Od njene efikasnosti na administrativnim poslovima, preko obezbeđenja komunalno infrastrukturno opremljenih lokacija, do lokalne infrastrukturne razvijenosti - često zavisi uspeh u privlačenju investicija. Uloga lokalne samouprave se pomera sa administrativne, ka strateškom upravljanju održivim razvojem.
Pred Paraćinom su u 2017. velike investicije: kako infrastrukturne u gradu, tako i kapitalne, koje će doneti novu, dodatnu, vrednost ovoj opštini.
Pa ipak, nedovoljno je poznato zašto je upravo Paraćin pouzdan partner svima koji žele više i bolje, svima koji su spremni da investiraju, rade i zarade.
Medija centar će, kroz ovaj projekat građanima Srbiji i potencijanim domaćim i inostranim investitorima približiti ideju investiranja u ovu opštinu, tako što će (potencijalnim) partnerima kao i građanima, informisanjem pojasniti zašto (i kako) Paraćin nudi značajne komplekse komunalno opremljenog zemljišta, efikasan i brz postupak dobijanja dozvola za gradnju kao i stručne saradnike koji će na najbolji način ostvariti sve zamisli.