Najvećim uspehom mnogih nekadašnjih i današnjih pisaca iz ovih krajeva Balkana smatra se upravo to što je o njima pisao hrvatski književni i muzički kritičar, novinar i pisac Igor Mandić, drag gost Beograda, čiju je poslednju knjigu „U zadnji čas“ kod nas objavilo srpsko predstavništvo hrvatske izdavačke kuće „Profil knjiga“. U Hrvatskoj je Mandić često „stupidno opanjkavan“ kako se prodao Beogradu, tako što je „za masne pare ocrnjivao Krležu“, a zatim i zbog toga što je 1996. godine „demonstrativno prešao granicu“ kako bi u Beogradu bio čašćavan klekovačom i škembićima.
O svemu tome bez ustezanja Igor Mandić progovara u pomenutoj svojoj knjizi, autobiografskom rijaliti šou programu (i nastavku prethodnog dela „Sebi pod kožu“), u kojoj napokon otkriva šta je to što ga je oduvek istinski privlačilo u Srbiji. Prema Mandićevom mudrom priznanju bile su to – Srpkinje, koje su ga uvek rado viđale u svom društvu.
U Srbiji se često čuje i mišljenje Splićanina Borisa Dežulovića, autora jasnog antiratnog opredeljenja, koji je nedavno podjednako osudio skandaloznu presudu zagrebačkog Opštinskog suda kojom je ugledni hrvatski intelektualac Predrag Matvejević osuđen zbog uvrede Tuđmanovog i Bobanovog pisara Mile Pešorde, kao i napad u Beogradu na Teofila Pančića. Takođe, dolazak Dubravke Ugrešić, hrvatske autorke koja od 1993. godine živi u Amsterdamu, uvek je zapažen kod nas, naročito zbog njene kritičnosti u odnosu na pitanja identiteta, nacionalizma, mitova.
Dakle, srpska sredina jeste otvorena za književnike i mišljenja iz okruženja, a u prilog tome govore i objavljivanja trenutno najpopularnijih autora iz Hrvatske i BIH, kao i njihova gostovanja u Beogradu. Izdavačka kuća „Rende“ (tu je i srpsko predstavništvo hrvatskog VBZ) daje najslikoviti pregled savremene hrvatske i bosanskohercegovačke književne scene, a dela autora Miljenka Jergovića, Vedrane Rudan, Renata Baretića, Meline Kamerić, Ante Tomića, Muharema Bazdulja, Emira Imamovića Pirketa, Slađane Bukovac, Lamije Begagić i drugih ne „prevodi“, već ih prenosi u izvornom obliku jezičke raznolikosti nekada jednog srpskohrvatskog književnog jezika.
Međutim, nijedna srpska izdavačka kuća nije otvorila svoje predstavništvo u Hrvatskoj, pa ni u BiH, Sloveniji ili Makedoniji, a izdanja ili gostovanja srpskih pisaca, pojedinačno ili na sajmovima knjiga u okruženju, vrlo su sporadična.

Autor: M. VULIĆEVIĆ